Από τηλέφωνα και τους φορητούς υπολογιστές, η τεχνολογία μπαταριών με βάση το λίθιο έχει χρησιμοποιηθεί για πολλά χρόνια σε καταναλωτικά προϊόντα.
Απέκτησε καλή φήμη λόγω του γεγονότος ότι τα στοιχεία της μπορούν να αποθηκεύσουν μια τεράστια ποσότητα ενέργειας σε ένα πολύ μικρό χώρο.
Λόγο αυτής της ιδιότητας τους ξεκίνησαν να γίνονται πολύ δημοφιλής στα ηλεκτρικά εργαλεία και τώρα στις μοτοσικλέτες.
Το λίθιο είναι ένα ελαφρύ, αλκαλικό μέταλλο.
Είναι όλες οι μπαταρίες λιθίου ίδιες;
Το λίθιο αποτελεί μόνο ένα μικρό μέρος της μπαταρίας, αλλά υπάρχουν μερικοί διαφορετικοί τύποι:
Οι μπαταρίες πολυμερών λιθίου (Li-Po) που χρησιμοποιούνται στο μοντελισμό (αυτοκινήτων και αεροπλάνων), αλλά απαιτούν λίγη φροντίδα στη χρήση.
Οι μπαταρίες που χρησιμοποιούν τα τηλέφωνα μας είναι ιόντων λιθιου (Li-On).
Οι μπαταρίες που μας ενδιαφέρουν για τις μηχανές μας, χρησιμοποιούν LiFePo4 -φωσφορικό λίθιο- το οποίο είναι μια ασφαλέστερη χημεία, με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και περισσότερη ικανότητα να δώσει μεγάλες ποσότητες ρεύματος, κάτι το οποίο είναι απαραίτητο για την περιστροφή της μίζας και την εκκίνηση του κινητήρα.
Μύθοι και αλήθειες για τις μπαταρίες λιθίου μοτοσικλετών.
Πιθανότατα έχετε ακούσει μερικούς από τους μύθους για τις μπαταρίες λιθίου:
- Εκρήγνυνται αυθόρμητα.
- Δεν λειτουργούν με κρύο καιρό.
- Είναι απλά υπερτιμημένες μπαταρίες που κάνουν ακριβώς το ίδιο πράγμα που κάνουν οι μπαταρίες μολύβδου-οξέος.
Ας τα δούμε λοιπόν με τη σειρά.
Πρώτα απ ' όλα, οι μπαταρίες λιθίου είναι γνωστό ότι πιάνουν φωτιά όταν αντιμετωπίζονται ακατάλληλα – αλλά αυτές είναι μπαταρίες ιόντων λιθίου, το είδος που βρίσκετε σε μικρές συσκευές, όπως ασύρματα εργαλεία και τηλεκατευθυνομενα αυτοκίνητα ή αεροπλάνα.
Οι μπαταρίες που μας ενδιαφέρουν όπως έγραψα και πιο πάνω είναι LiFePo, λιθίου - σιδήρου - φωσφόρου, που είναι πολύ πιο σταθερές χημικά.
Μπορούν να λειτουργήσουν κάτω από συνθήκες χαμηλής θερμοκρασίας αλλά η χημεία τους απαιτεί να ζεσταίνονται πριν από τη χρήση, κάτι το οποίο μπορούμε πολύ εύκολα να πετύχουμε με το να ανάψουμε τα φώτα της μηχανής για ένα με δύο λεπτά πριν επιχειρήσουμε να πατήσουμε τη μίζα.
Ακόμα και αν δεν κάνουμε την προθέρμανση της μπαταρίας, αλλά πατήσουμε τη μίζα, θα δούμε ότι κάθε φορά που προσπαθούμε η μπαταρία θα αποδίδει καλύτερα.
Αλλά είναι πραγματικά "υπερτιμημένες μπαταρίες που κάνουν το ίδιο πράγμα που κάνουν οι μπαταρίες μολύβδου-οξέος;"
Λοιπόν, αν το μόνο που αναφέρεστε είναι να ξεκινούν ένα όχημα, τότε ναι, αυτό είναι αλήθεια. Αλλά πόσο καλά το κάνουν, και πόσο καιρό θα το κάνουν, είναι ένα εντελώς διαφορετικό θέμα.
Τι είναι αυτό που κάνει τις μπαταρίες λιθίου μια τόσο πολύ καλή επιλογή.
Γνωρίζουμε ότι και τα δύο είδη μπαταριών θα ξεκινήσουν με αξιόπιστο τρόπο τη μηχανή μας – οπότε γιατί να ξοδέψουμε περισσότερα χρήματα για μια μπαταρία λιθίου;
Διαρκούν περισσότερο.
Οι μπαταρίες μολύβδου-οξέος μπορεί να διαρκέσουν 500-1000 κύκλους φόρτισης σε βέλτιστες συνθήκες, αλλά στον πραγματικό κόσμο, 100-350 κύκλοι είναι πολύ πιο συνηθησμένο.
Οι μπαταρίες λιθίου φωσφόρου θα φτάσουν τους 1500 κύκλους φόρτισης πολύ εύκολα και μπορεί να φτασουν μέχρι 5000 όταν αντιμετωπίζονται σωστά.
Με άλλα λόγια, θα χρειαστούμε αρκετές αντικαταστάσεις στις κλασικές μπαταρίες για να επιτύχουμε τον ίδιο χρόνο "υπηρεσίας" με μια μπαταρία λιθίου. Κατ αυτόν το τρόπο, μακροπροθεσμα πάρα το υψηλότερο κόστος κτήσης (στις μέρες μας είναι περίπου 30-40 % παραπάνω) , θα αποσβεσει και στην ουσία θα αποπληρώσει τον εαυτό της.
Έχουν χαμηλότερη αυτοεκφόρτιση.
Οι μπαταρίες λιθίου φωσφόρου, έχουν εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό αυτοεκφόρτισης, χάνοντας μόνο το 15% της φόρτισης τους σε διάστημα ενός χρόνου. Αν αυτό το νούμερο το συγκρίνουμε με τις κλασικές μπαταρίες μολύβδου οξέος που μπορεί ο ρυθμός αυτοεκφόρτησης να φτάσει ακόμα και το 1% σε ημερίσια βάση (οι καλύτερες μπαταρίες μπορούν να το περιορίσουν σε 5% το μήνα), καταλαβαίνουμε ότι η διαφορά είναι τεράστια.
Μεγαλύτερη παροχή ενέργειας.
Οι μπαταρίες μολύβδου οξέος θεωρούνται "νεκρές" αν εκφορτιστουν σε βάθος μεγαλύτερο του 50% με 70% της φόρτισης.
Ειδικά αν η τάση στα άκρα μιας δωδεκαβολτης μπαταρίας πέσει κάτω από τα 10,8 Volt, κινδυνεύει με καταστροφή λόγο της μη αναστρέψιμης θειίκωσης την πλακών (η θειικωση ξεκινάει όταν η τάση ηρεμίας πέσει κάτω από τα 12 volt).
Οι μπαταρίες λιθίου-φωσφόρου μπορούν να εκφορτίζονται με πλήρη ισχύ μέχρι να φτάσουν στο 10% χωρίς να παρουσιάσουν στοιχεία κόπωσης και καταστροφής, με αποτέλεσμα αποδίδουν για όλη τη διάρκεια της ζωής τους με σταθερό τρόπο.
Εδώ βέβαια θα πρέπει να επισημάνω ότι το βάθος εκφόρτησης μιας μπαταρίας παίζει σημαντικό ρόλο στην διάρκεια της. Το προτέρημα των λιθίου-φωσφόρου είναι η μικρότερη επίδραση στη διάρκεια ζωής της η βαθιά εκφόρτιση σε σχέση με των μολύβδου οξέων.
Είναι εξαιρετικά ελαφριές.
Για παράδειγμα, μια μπαταρία OEM ζυγίζει περίπου 3 κιλά και μια αντίστοιχη λιθίου κάτω από ένα κιλό – μια εντυπωσιακή εξοικονόμηση βάρους 70-80%.
Είναι πιο ασφαλείς.
Όχι μόνο δεν θα πιάσουν φωτιά, αλλά η κατασκευή των "ξηρών στοιχείων" των μπαταριών λίθου-φωσφόρου εξαλείφει τη χρήση δηλητηριώδους μολύβδου και επιβλαβούς θειικού οξέος. Μπορούν να τοποθετηθούν σε οποιαδήποτε κατεύθυνση, και ποτέ δεν θα διαρρεύσει οξύ.
Ποια είναι ομως τα μειονεκτήματα;
Ενώ οι μπαταρίες λίθου-φωσφόρου είναι ανώτερες μπαταρίες και η καλύτερη επιλογή για τους περισσότερους αναβάτες, μπορεί να μην είναι η ιδανική μπαταρία για όλους. Εδώ είναι μερικά μειονεκτήματα που μπορεί να κάνει μια μπαταρία μολύβδου - οξέων καλύτερη επιλογή για κάποιους.
Προφανώς, υπάρχει το κόστος.
Οι μπαταρίες λιθίου-φωσφορου κοστίζουν 60-250 €, σε σύγκριση με τις μολύβδου οξέως, οι οποίες κοστίζουν περίπου 35-150€.
Αν σας ενδιαφέρει περισσότερο να πάρετε το φθηνότερο από το καλύτερο, τότε η επιλογή είναι μονόδρομος στις μολύβδου οξέως.
Επιπλέον, θα πρέπει όταν φορτίζωνται εκτός μηχανής με ειδικό φορτιστή, ο οποίος φυσικά, είναι ένα πρόσθετο κόστος.
Οι μπαταρίες λιθίου-φωσφόρου μπορούν να φορτιστούν με τυπικούς φορτιστές, αλλά δεν εχουν τις ίδιες απαιτήσεις τάσης (η φόρτιση στις μολύβδου οξέων ξεκινά περίπου στα 12,8 volt, ενώ στις λιθίου φωσφόρου χρειάζονται 13-14.)
Επιπλέον, η συνεχής άντληση ρεύματος από εξαρτήματα (όπως συναγερμοί) είναι πιο δύσκολα διαχειρίσιμοι από ότι είναι για τις μπαταρίες μολύβδου οξέων. Αν έχετε ένα αριθμό από αξεσουάρ που αποστραγγίζουν την τροφοδοσία της μηχανής σας, μείνετε σε μπαταρίες μολύβδου-οξέος.
Και τέλος, αν οδηγήτε σε κρύο καιρό ή περιοχές, μια μπαταρία λιθίου φωσφόρου θα λειτουργήσει, αλλά μπορεί να σας ενοχλήσει να πρέπει να περάσει από τη διαδικασία θέρμανσης.